Pytania i odpowiedzi

Koszt rozbudowy i modernizacji oczyszczalni ścieków „Czajka” wyniósł 2,1 mld zł, a budowy tunelu pod Wisłą wraz z niezbędną infrastrukturą ponad 170 mln zł.

Oczyszczalnia „Czajka” pracuje prawidłowo. Awarii w 2019 i 2020 roku uległ układ przesyłowy ścieków pod Wisłą, a nie oczyszczalnia.

MPWiK współpracuje z ekspertami z Politechniki Krakowskiej, którzy opracują ekspertyzę na temat przyczyn awarii rurociągów. Niezależnie swoje prace prowadzi prokuratura.

Po awarii układu przesyłowego w 2019 r. MPWiK rozpoczęło prace nad stworzeniem planu budowy alternatywnego transferu ścieków, w ramach których wykonano szereg analiz przedprojektowych. Obecnie, w przypadku drugiej awarii w 2020 r., działania te pozwoliły na szybsze rozpoczęcie prac przy realizacji dwóch przewiertów pod dnem Wisły. Pierwszym z rurociągów od 13.12.2020 r. są przesyłane ścieki, a prace związane z drugim są finalizowane.

Działania naprawcze są prowadzone w porozumieniu z ekspertami oraz w oparciu o koncepcję itwh GmbH.

MPWiK realizuje swoje prace w oparciu o decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla m.st. Warszawy (decyzja nr – III OT/334/2020) z dnia 7.09.2020 r. nakazującą Spółce usunięcie nieprawidłowości dotyczącej stanu technicznego układu przesyłowego ścieków z Warszawy lewobrzeżnej do oczyszczalni ścieków „Czajka”, a w szczególności wybudowanie uzupełniającej instalacji do transferu ścieków oraz odtworzenie układu. Prace te są objęte najwyższym priorytetem. Termin ich zakończenia to odpowiednio 24 miesiące od daty wydania decyzji dla wybudowania nowej instalacji oraz 48 miesięcy dla odtworzenia układu przesyłowego. Usunięcie skutków awarii oraz prace naprawcze są dla miasta jak i dla MPWiK sprawami priorytetowymi.

Mieszkańcy mają stały dostęp do aktualizowanych informacji na temat awarii oraz podejmowanych przez MPWiK działań poprzez oficjalne serwisy, kanały społecznościowe MPWiK Warszawa oraz publikacje prasowe, powstające w oparciu o odpowiedzi dla mediów. Temat awarii układu przesyłowego był także przedmiotem nadzwyczajnej sesji Rady m.st. Warszawy.

Prace nad budową tymczasowego układu były prowadzone od początku września 2020 roku w trybie ciągłym, tj. 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu. Wszystkie działania związane z instalacją mostu pontonowego MPWiK podjęło w uzgodnieniu ze stroną rządową i Wodami Polskimi.

W celu zatrzymania zrzutu ozonowanych ścieków do Wisły w pierwszym etapie Wojsko Polskie wybudowało most pontonowy na rzece, na którym następnie zostały zamontowane rurociągi tymczasowe. Były to dwa rurociągi o średnicy 1 m i długości 1,6 km każdy. Do ich budowy wykorzystano rury, wówczas użyczone MPWiK, przez PGW Wody Polskie oraz nowe dostarczone przez wykonawcę, firmę UPONOR. Powstały rurociąg był o 900 metrów dłuższy od wykonanego w 2019 r. W ramach tych prac MPWiK uruchomiło też tymczasową przepompownię na terenie Zakładu „Farysa”, zasilaną prądem bezpośrednio z sieci energetycznej. Układ tymczasowy z rurociągami ułożonymi na moście pontonowym pracował od 20.09.2020 r. do 13.12.2020 r., gdy ścieki przekierowano do nowo wydrążonego rurociągu stalowego pod Wisłą.

Uruchomienie układu tymczasowego z rurociągami na moście pontonowym poprzedzono testami, które przebiegły zgodnie z harmonogramem oraz bez zakłóceń. W pierwszym etapie, 17 i 18 września 2020 roku przeprowadzono testy szczelności oraz sprawdzono obciążenie mostu pontonowego. W piątek 18 września rozpoczęto też próbny przesył ścieków. Układ osiągnął pełną wydajność w niedzielę, 20 września 2020 roku, a jego eksploatacja po pozytywnych testach i rozruchu nastąpiła 22 września 2020 roku. Układ działał do 13.12.2020 r., gdy ścieki przekierowano do nowo wydrążonego rurociągu stalowego pod Wisłą, który powstał w ramach budowy alternatywnego układu transferu ścieków. Działanie rurociągu tymczasowego było na bieżąco kontrolowane przez służby MPWiK po obu stronach Wisły. Nad bezpieczeństwem mostu czuwali natomiast żołnierze Wojska Polskiego i ratownicy WOPR zatrudnieni przez Spółkę.

Układ tymczasowy działa od 20.09.2020 r. do 13.12.2020 r., gdy ścieki przekierowano do rurociągu pod dnem Wisły powstałego w ramach inwestycji, jaką jest budowa alternatywnego układu przesyłowego.

W związku z realizacją przedsięwzięcia Spółka zawarła łącznie kilkadziesiąt umów bądź zamówień na usługi, dostawy i roboty budowlane. Łączna wartość zaciągniętych przez MPWiK zobowiązań wyniosła ponad 44,5 mln zł netto.

Wojsko Polskie odpowiedzialne za ułożenie, utrzymanie i demontaż mostu pontonowego, zwróciło się do MPWiK w st. Warszawie S.A. o zwrot kosztów, które wyniosły ok. 355 tys. zł brutto. Całość kosztów związanych z działaniem tymczasowej przeprawy MPWiK pokrywa ze środków własnych.

W ramach tego etapu MPWiK wykonało dodatkową instalację naziemną, która ma za zadanie zwiększyć przepustowość układu rurociągów pod Wisłą, do momentu wykonania docelowej infrastruktury, czyli do końca 2022 r. Instalacja ta to nie jest trzeci przewiert. Rurociąg ten zostanie włączony do istniejących rurociągów naziemnych. Do jego wykonania MPWiK wykorzystuje rury ze zdemontowanego układu tymczasowego ułożonego na moście pontonowym. Koszty zostaną podsumowane po zakończeniu tych robót.

Prace polegające na budowie alternatywnego układu transferu ścieków są etapowane. Dotychczas Spółka poniosła koszty związane z wykonaniem pierwszego z rurociągów w wysokości 35,5 mln zł netto: https://mpwik.com.pl/view/uruchomiono-tymczasowy-rurocig-do-przesylu-sciekow. Spółka informowała także o wysokości zaciągniętych zobowiązań z tytułu wykonania drugiego z rurociągów – tj. 31 mln zł netto: WIĘCEJ

11 czerwca 2021 r. MPWiK podpisało umowę z firmą BUDIMEX S.A. na realizację kolejnego etapu alternatywnego transferu ścieków tj. wykonanie sieci i obiektów łączących wykonane rurociągi pod Wisłą z zakładami „Świderska” i „Farysa”. Kontrakt z firmą Budimex opiewa na prawie 58 mln zł netto ">WIĘCEJ

Na alternatywny układ przesyłowy składają się: dwa rurociągi wykonane metodą bezwykopową pod dnem Wisły (dwie nitki przewiertu), nowy kolektor dodatkowy łączący te rurociągi z kanałem zbiorczym prowadzącym do przepompowni „Nowodwory” oraz infrastruktura towarzysząca. W ramach tej inwestycji zostanie także  zmodernizowany i przebudowany kolektor prowadzący do przepompowni „Żerań”. Projekt jest realizowany w 4 fazach, a ukończenie ostatniej z nich planowane jest w III kwartale 2022 r.

Przygotowania do realizacji tego przedsięwzięcia MPWiK rozpoczęło w grudniu 2019 r., gdy zlecono firmie itwh GmbH opracowanie koncepcji alternatywnego transferu ścieków. Spółka prowadzi aktualnie prace na podstawie decyzji nakazowej Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla m.st. Warszawy (decyzja nr – III OT/334/2020) z dnia 7 września 2020 r. Umożliwia ona zrealizowanie procesu inwestycyjnego w niezwykle szybkim tempie, skondensowanym ze standardowego przy tego typu projektach okresu 3-5 lat do 24 miesięcy. Mimo braku konieczności uzyskiwania pozwoleń przy trybie nakazowym, Spółka konsultuje swoje działania inwestycyjne z instytucjami do tego uprawnionymi.

Przewiert pod Wisłą został wykonany metodą bezwykopową, w technologii Direct Pipe, która pozwala na jednoczesne drążenie tunelu pod ziemią wraz z układaniem rurociągu. Powstałe dwa rurociągi mają średnicę 1,2 metrów oraz długość ok. 800 m każdy.

Oba przewierty pod dnem Wisły wykonała firma Inżynieria Rzeszów we współpracy z PPI Chrobok. PPI Chrobok to lider na rynku polskim pod względem liczby i długości wykonanych przewiertów. Na 155 dotychczas wykonanych przewiertów na świecie, wykonawca ten zrealizował 19, z czego 16 w Polsce.

Planowany przewiert pod Wisłą będzie najdłuższym w Polsce. Podobny, ale praktycznie o połowę krótszy został wykonany pod rzeką Białką.

Prace związane z wierceniem tuneli i montażem rurociągów rozpoczęły się na przełomie października i listopada 2020 r. Ścieki nowym kolektorem pod Wisłą popłynęły 13.12.2020 r.

Dzięki tej instalacji osiągnięto przepływ wymagany dla przesyłu ścieków w przypadku pogody bezdeszczowej, tj. 3,5 m³/s. W ten sposób MPWiK zapewniło Warszawie bezpieczny i niezakłócony transfer ścieków do Zakładu „Czajka”.

Dwie nitki przewiertu wraz z infrastrukturą towarzyszącą stworzą alternatywny układ do przesyłu ścieków.

Docelowo alternatywny układ przesyłowy pozwoli na grawitacyjny przepływ ścieków (bez konieczności używania pomp) na poziomie 5 - 6 m³/s. Zakończenie tego etapu jest planowane na koniec 2022 r.

MPWiK ma zabezpieczone środki własne na realizację przedsięwzięcia i aktualnie nie planuje zmian cen za wodę i ścieki.

Przeprowadzone przez ekspertów Politechniki Warszawskiej badania potwierdziły, że powodem awarii nitki A, tym samym całego układu przesyłowego, był splot kilku czynników, które złożyły się na wadę ukrytą, czyli taką, która była praktycznie niemożliwa do wykrycia. Szczegółowe informacje na ten temat zostały zaprezentowane w trakcie konferencji prasowej z udziałem Renaty Tomusiak, prezes Zarządu MPWiK w m.st. Warszawie S.A. oraz prof. dr hab. inż. Zbigniewa Kledyńskiego z Politechniki Warszawskiej oraz na stronie mpwik.com.pl w zakładce Aktualności.

Koszt ekspertyzy dotyczącej przyczyn awarii układu przesyłowego w 2019 roku wyniósł 300 tys. zł.

Woda dla mieszkańców Warszawy pobierana jest z ujęcia znajdującego się ponad 10 km przed zrzutem ścieków. Nie ma więc możliwości, by dostały się do niej ścieki. Wodę dla Warszawy zapewnia nie tylko Wisła, ale także Jezioro Zegrzyńskie. Dodatkowo MPWiK codziennie kontroluje stan wody i udostępnia wyniki badań na swoich stronach.

Spółka codziennie eksploatuje ponad 4200 km sieci kanalizacyjnej na terenie aglomeracji warszawskiej. W trosce o komfort życia mieszkańców prowadzi szereg czynności mających na celu ograniczanie ewentualnej emisji nieprzyjemnych zapachów. Rocznie czyści ponad 700 km kanałów i prawie 7 tys. wpustów ulicznych. Ponadto bezpośrednio pod włazami kanalizacyjnymi montuje specjalne filtry ograniczające ewentualne przykre zapachy.

MPWiK przeprowadziło szczegółową kontrolę stanu sieci kanalizacyjnej w rejonie m.in. ulic Świderskiej, Trakt Nadwiślański, Myśliborskiej, Modlińskiej i Mehoffera. Pracownicy MPWiK uszczelnili przewietrzniki i wentylatory, szczególnie w rejonie ul. Myśliborskiej 94, gdzie natężenie zapachów, ze względu na znajdującą się w tym rejonie komorę, jest najbardziej odczuwalne. Zamontowali także 34 nowe filtry m.in. ulicach: Światowida, Prząśniczek, Kołacińskiej. W 70 kolejnych uzupełnili wodę lub wymienili wkład z kory na bardziej skuteczny wkład z węgla aktywnego. Cały ten obszar pozostaje także pod naszym stałym monitoringiem MPWiK.

Mieszkańcy proszeni są o kontakt z pogotowiem kanalizacyjnym i bieżące zgłaszanie przypadków zapachów mogących wydobywać się z kanalizacji. Zgłoszenia przyjmowane są przez całą dobę pod bezpłatnym numerem telefonu 994 lub za pośrednictwem formularza dostępnego na stronie mpwik.com.pl. W zgłoszeniu należy podać precyzyjną lokalizację występowania uciążliwości zapachowych, co pozwala na podjęcie niezwłocznej interwencji pracowników MPWiK.

Projekty na dwa nowe rekuperatory powstały w oparciu o wytyczne wskazane przez niezależnych ekspertów z Politechnik Krakowskiej, Warszawskiej i Akademii Górniczo - Hutniczej. Wzięte zostały pod uwagę także spostrzeżenia ekspertów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) oraz dotychczasowe doświadczenia MPWiK wynikające z 8-letniej eksploatacji obiektu.

Stacja Termicznej Utylizacji Osadów Ściekowych (STUOŚ) to spalarnia osadów ściekowych, zlokalizowana na terenie Zakładu „Czajka”. Obiekt działa od 31 grudnia 2012 r. Inwestycję, której całkowity koszt wyniósł ponad 447 mln zł netto, zrealizowano w ramach unijnego projektu „Zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków w Warszawie”.

W spalarni są spalane osady ściekowe powstałe we wszystkich oczyszczalniach ścieków eksploatowanych przez Spółkę, to jest: „Południe”, „Pruszków”, „Dębe” i „Czajka”.

Przewidziane normy emisyjne podczas procesu spalania są bardzo surowe. STUOŚ spełnia wymagania w odniesieniu do wszystkich parametrów – wyniki prowadzonych pomiarów są dostępne non stop na stronie przedsiębiorstwa: http://91.220.54.19/czajka/

Prace w spalarni prowadzono dwutorowo. W pierwszej kolejności wykonano naprawę rekuperatorów – pierwszy po naprawie uruchomiono 16.12.2019 r.; a drugi 9.03.2020 r. Równolegle przystąpiono do docelowego zaprojektowania na nowo, wyprodukowania i wymiany rekuperatorów. Umowa na zaprojektowanie, wykonanie i montaż nowych urządzeń podpisano w dniu 31.01.2020 r. W lutym 2021 r. rozpoczęto prace modernizacyjne w tym wymianę rekuperatorów na nowe.

Wykonawcą prac polegających na zaprojektowaniu, wykonaniu i montażu nowych rekuperatorów w formule projektuj buduj jest firma PPUH EKO-ENERGIA Sp. z o.o.

Koszt umowy z dnia 31.01.2020 r. to 14,5 mln zł brutto.

Wymiana jednego z urządzeń, zgodnie z szacunkami wykonawcy, powinna się odbyć w przedziale między 2 a 2,5 miesiąca.

Zgodnie z zawartą umową prace te powinny zakończyć się w III kwartale 2021 r.

W trakcie wymiany rekuperatorów spalarnia przez cały czas działa. Osady ściekowe są spalane na jednej z dwóch linii spalania. Czyli prace są prowadzone na jednej wyłączonej linii przy działającej jednocześnie drugiej linii spalania.

Osady ściekowe to produkt uboczny procesu oczyszczania ścieków. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Klimatu z dnia 2 stycznia 2020 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.2020.10 z dnia 2020.01.03) ustabilizowane komunalne osady ściekowe posiadają kod odpadu 19 08 05. Odpad ten jest zgodnie z ww. rozporządzeniem odpadem innym niż niebezpieczny.

Od 2013 r. MPWiK zagospodarowuje osady w procesie ich termicznego unieszkodliwiania, co jest podyktowane troską o środowisko. Pozwala na 10-krotne zmniejszenie ilości odpadów oraz ich zagospodarowanie w miejscu powstania. Niezależnie, MPWiK zawiera umowy na odbiór i zagospodarowanie osadów ściekowych przez wyspecjalizowane firmy, aby zabezpieczyć wszelkie potrzeby spółki w tym zakresie, spowodowane możliwościami wystąpienia różnych zdarzeń powodujących konieczność wywożenia i zagospodarowania osadów ściekowych na zewnątrz przez specjalistyczne podmioty. Zaznacza się, że umowy z firmami zewnętrznymi Spółka zawierała także przed wybudowaniem spalarni. Taki sposób działania, czyli posiadanie w gotowości firm do ewentualnego zagospodarowania osadów na zewnątrz, stanowi o zabezpieczeniu ciągłości działania firmy i jest wyrazem respektowania prawa.

Spalarnia MPWiK to spalarnia osadów ściekowych, powstałych w procesie oczyszczania ścieków, np. zanieczyszczeń organicznych. Nasza instalacja nie jest przeznaczona do spalania odpadów komunalnych.

Każda oczyszczalnia musi zagospodarować osady ściekowe. Można zagospodarować osady bezpośrednio w swojej instalacji, np. spalarni, kompostowni, bądź przekazać firmie zewnętrznej posiadającej stosowne zezwolenia do zagospodarowania (kompostownie, produkcja pelletu, rekultywacja wyrobisk itp.).

Zgodnie z raportem Ochrona środowiska 2020 w Polsce w 2019 roku funkcjonowało 3278 oczyszczalni ścieków komunalnych, a tylko 11 posiadało spalarnie. Ilość wytworzonych przez nie osadów ściekowych wyniosła 574,6 tys. ton suchej masy, z czego jedynie ok. 12% (70,2 tys. ton) zostało przekształconych termicznie.

Osady z oczyszczalni ścieków posiadanych przez MPWiK S.A. są wykorzystywane do m.in. rekultywacji wyrobisk, kompostowania, produkcji pelletu, zagospodarowania wyrobisk, produkcji nawozów mineralno-organicznych. Zgodnie z umowami, Spółka wyklucza w postępowaniach przetargowych metody stosowania osadów ściekowych na gruntach zgodnie z art. 96 ustawy o odpadach.

Świadczenie usługi polegającej na zagospodarowaniu osadów ściekowych wytwarzanych w oczyszczalniach ścieków należących do Spółki odbywa się na podstawie przepisów ustawy o odpadach. Usługa ta jest realizowana przez wyspecjalizowane firmy wybrane w drodze przetargu prowadzonego na podstawie przepisów Ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (tj. Dz.U. 2015 poz. 2164 z późn. zm.). Wykaz wymaganych przez MPWiK dokumentów (TUTAJ).