Warszawski MPWiK finalizuje prace związane z drugim przewiertem pod Wisłą – trwają intensywne prace przyłączeniowe nowego rurociągu ułożonego pod dnem rzeki. To część większego przedsięwzięcia, które w przyszłości pozwoli na przesyłanie większych ilości ścieków do Zakładu „Czajka”.
Drążenie nowego rurociągu metodą direct pipe o średnicy 1200 mm i długości prawie 800 m rozpoczęło się na początku maja 2021 r. Prace odbywają się zgodnie z planem i są na ukończeniu. 31 maja 2021 r. tarcza drążąca dotarła do punktu docelowego po lewej stronie Wisły i zakończyła pracę.
Prace przy budowie rurociągu na ukończeniu
Teraz przed MPWiK włączenie nowego rurociągu do infrastruktury naziemnej, aby tego dokonać trzeba przeprowadzić szereg prac wykończeniowych m.in. demontaż maszyny drążącej, wykonanie komór żelbetowych, monitoring i próby ciśnieniowe. Prace te, zgodnie z harmonogramem, potrwają do końca czerwca 2021 r.
Równolegle z tymi pracami powstaje jeszcze jeden (trzeci), uzupełniający naziemny rurociąg – także i to zadanie zmierza ku końcowi. Będzie on dołączony do istniejącej infrastruktury naziemnej po obu stronach rzeki. Uruchomienie dodatkowego rurociągu zwiększy wydajność budowanego całego układu. Powinno to skutkować dalszym ograniczaniem zrzutów przelewami burzowymi mieszaniny wód opadowych i ścieków do Wisły podczas pogody deszczowej. Rurociąg ten będzie działał do momentu wybudowania docelowej infrastruktury towarzyszącej nowego alternatywnego układu, czyli komory wylotowej przy ul. Świderskiej oraz pozostałych sieci i obiektów od strony ul. Farysa, co powinno nastąpić w III kwartale 2022 r. Obecna instalacja, czyli dwa rurociągi pod Wisłą oraz trzeci przewód naziemny, będzie pracowała w oparciu o system pompowy – po sfinalizowaniu prac w 2022 r. instalacja będzie mogła przesyłać ścieki także w sposób grawitacyjny.
Docelowa przepustowość inwestycji na Farysa
Nowo wykonany rurociąg pod Wisłą to drugi z planowanych przez MPWiK. Pierwszym z nich, o identycznych parametrach, od 13 grudnia 2020 r. płyną ścieki do oczyszczalni „Czajka”. Wszystkie prace budowlane są realizowane w oparciu o decyzję nakazową PINB z września 2020 r. Zakończenie obowiązków inwestycyjnych wynikających z tej decyzji – obejmującej wykonanie alternatywnego układu przesyłowego (rurociągi pod Wisłą wraz z infrastrukturą towarzyszącą do końca 2022 r.) oraz odtworzenie układu przesyłowego w tunelu powinno nastąpić do końca 2024 r.
Prace, po ich całkowitym wykonaniu, pozwolą nie tylko na odzyskanie pełnej przepustowości sprzed awarii (10,85 m3/s), ale także na jej zwiększenie do ok. 16 m 3/s. Inwestycje te powiększą zdolność do odprowadzania wód opadowych z mieszaniną ścieków do oczyszczalni ścieków „Czajka”, co w świetle obserwowanych intensywnych zmian klimatycznych przejawiających się nagłymi zjawiskami atmosferycznymi (deszcze nawalne), ma istotne znaczenie dla środowiska i komfortu życia miasta i jego mieszkańców. W rezultacie działania te istotnie wpłyną na dalsze zmniejszenie konieczności zrzutów mieszaniny wód opadowych i ścieków przez przelewy burzowe.
Rola przelewów burzowych a bezpieczeństwo sieci i miasta
Budowa nowego układu przesyłowego nie oznacza możliwości wykluczenia istnienia przelewów burzowych, tj. urządzeń na sieci kanalizacji ogólnospławnej, które po samoczynnym uruchomieniu się, odprowadzają do odbiornika, tj. rzek czy morza, nadmiaru wody deszczowej. Nie ma na świecie systemu kanalizacyjnego, który byłby w stanie przyjąć każdą ilość spływającej do niego wody, szczególnie w trakcie deszczy ulewnych. Z takiego rozwiązania, jak przelewy burzowe, korzystają między innymi Londyn, Paryż, Bruksela, wiele miast w Stanach Zjednoczonych i ponad 100 w Polsce. Stanowią one bufor bezpieczeństwa na wypadek właśnie takich gwałtownych zjawisk, gdy zagrożone jest bezpieczeństwo miasta i jego mieszkańców. Korzystanie z przelewów burzowych zabezpiecza więc sieć kanalizacji przed awariami oraz daje bezpieczeństwo miastu przed zalewaniem ulic, domów, piwnic – dzięki tak skonstruowanemu historycznie systemowi wody opadowe trafiają do rzeki.
Warszawa korzysta z 16 przelewów burzowych. Taki system regulacji nadmiaru wód opadowych i roztopowych jest związany, podobnie jak w wielu innych miastach w Polsce i na świecie, z historycznie wybudowanymi układami kanalizacji ogólnospławnej. Sieć kanalizacyjna Warszawy centralnej to przede wszystkim kanalizacja ogólnospławna, są to kanały budowane pod koniec XIX i w XX wieku. W oparciu o nie funkcjonują najstarsze obszary miasta.
Odpowiedzialność Gminy Warszawa oraz Spółki spowodowała, iż w 2013 r. Warszawa połączyła swoje sieci w całość po lewej i prawej stronie Wisły. Wówczas, po wybudowaniu układu przesyłowego pod Wisłą, po raz pierwszy w historii Warszawy zaprzestano ciągłego zrzutu ścieków komunalnych do rzeki. To był milowy krok dla miasta, który w aspekcie środowiskowym, ma potężne znaczenie dla dalszych inwestycji kanalizacyjnych podejmowanych przez MPWiK S.A., która wykonuje zadania własne gminy w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Obecnie Spółka realizuje największy w Polsce plan inwestycyjny, dedykowany retencji kanalizacyjnej. Są to przede wszystkim: budowa ogromnych kolektorów przesyłowo – retencyjnych: Wiślanego, Lindego Bis oraz Mokotowskiego Bis, zbiornika retencyjnego (oddanego do eksploatacji w 2020 r.) czy uruchomienie inteligentnego systemu zarządzania siecią kanalizacyjną (RTC). Rezultatem całkowitym tych zadań, będzie zwiększenie zdolności sieci kanalizacyjnej do przetrzymywania wód opadowych spływających do niej podczas deszczy, a następnie takiego zarządzania ich przepływem, by był on bardziej efektywny i nie wiązał się z koniecznością zrzutów do Wisły. Potwierdza się, że Spółka planowo realizuje ten program, który częściowo jest dofinansowany ze środków unijnych, jednak zdecydowana większość środków (plan inwestycyjny do 2028 r. to ok. 4.5 mld zł) pochodzi ze środków własnych Spółki. MPWiK podobnie jak inne przedsiębiorstwa tej branży utrzymuje się, w tym realizuje inwestycje, z przychodów pochodzących z taryfy za wodę i ścieki.
Nowe pozwolenie na korzystanie z przelewu przy ul. Farysa
MPWiK S.A. zgodnie z prawem pozyskuje pozwolenia wodnoprawne na przelewy burzowe w związku ze zrzutami mieszaniny wód opadowych i ścieków do rzeki. Pozwolenia te od 2018 r. są wydawane przez PGW Wody Polskie. Pozwolenie wodnoprawne związane z przelewem przy ul. Farysa było wydane przez Prezydenta m.st. Warszawy na 10 lat i obowiązywało do 31 maja 2021 r. Spółka, dochowując należytej staranności, 18 marca 2021 r. wystąpiła do PGW Wody Polskie – Dyrektora Zarządu Zlewni w Warszawie – z wnioskiem o wydanie nowej decyzji administracyjnej na kolejnych 10 lat. 20 kwietnia i 13 maja do MPWiK wpłynęły pytania z Zarządu Zlewni, na które Spółka udzieliła wyczerpujących odpowiedzi (28.04.2021 i 18.05.2021).
Dnia 19 maja 2021 r. Spółka otrzymała pismo z Zarządu Zlewni, z którego wynika, że instytucja ta po przeszło dwóch miesiącach uznała się za organ niewłaściwy do orzekania w tej sprawie, argumentując, że „sieć kanalizacyjna wraz z obiektami powiązanymi, w tym przelewem burzowym zlokalizowanym przy ul. Farysa, powiązana jest funkcjonalnie z Oczyszczalnią Ścieków „Czajka”, która stanowi przedsięwzięcie mogące zawsze znacząco oddziaływać na środowisko (…)”. Sprawa ta została przekazana do PGW Wody Polskie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie (RZGW w Warszawie).
Dnia 28 maja 2021r. Spółka otrzymała decyzję PGW Wody Polskie Dyrektora Zarządu Zlewni w Warszawie z dnia 26.05.2021 r., ustalającą, że „wprowadzanie ścieków komunalnych z przelewu burzowego komunalnej kanalizacji ogólnospławnej do rzeki Wisły istniejącym wylotem w rejonie ul. Farysa w dzielnicy Bielany m.st. Warszawy (…) nie koliduje z celami środowiskowymi dla wód rzeki Wisły lub wymaganiami jakościowymi dla tych wód”.
Tego samego dnia Spółka otrzymała też pismo PGW Wody Polskie – Dyrektora RZGW w Warszawie z dnia 24.05.2021 r., w którym zawiadomiono o zgromadzeniu materiału dowodowego dającego podstawę do wydania decyzji w przedmiotowej sprawie. MPWiK informuje, że od 1.06.2021 r. dotychczasowe pozwolenie wodnoprawne przestało obowiązywać.
Według stanu na 1.06.2021 r, mimo dochowania przez Spółkę terminów ustawowych i procedur, MPWiK nie posiada pozwolenia wodnoprawnego na przelew przy ul. Farysa. Obecnie Spółka oczekuje na rozstrzygnięcie w sprawie nowego pozwolenia wodnoprawnego.
Dodatkowo informujemy, że w 2018 r. Spółka, działając identycznie, otrzymała pozwolenia wodnoprawne wydane przez PGW Wody Polskie – Zarząd Zlewni w Warszawie na przelewy burzowe zlokalizowane na prawym brzegu Wisły czyli:
- Wylot z przewodu przepompowni Żerań „II”
- Wyloty z głównego kolektora Praskiego:
- „Pelcowizna”
- „Golędzinów”
- „Ratuszowa”
- Wylot z przewodu z przepompowni „Saska Kępa „I i II””
